Islemciler Operatorler

İşlemciler (Operatörler)

Yukarıdaki örnekleri birlikte yaptıysak, = işaretini bol bol kullandık ve böylece PHP'nin bir çok operatöründen biriyle tanıştık. Buna PHP dilinde "atama operatörü" denir. Bu işlemci sadece yukarıda kullandığımız gibi, bir değişkenin bir değere eşitliğini ilan etmek amacıyla kullanılmaz. Örneğin:

print ( $sayi = 123 ) ;

ifadesinde olduğu gibi, bir fonksiyonun içinde de hem atama işlemi yapılabilir; hem de işlem yürütülür. PHP'nin aritmetik, birleşik-atama, birleştirme, karşılaştırma ve mantıksal sınama operatörleri vardır.

Aritmetik işlemciler:

+              Toplama                  6+5      =   11

-               Çıkartma                 6-5      =     1

/                Bölme                     6/5       =  1.2

*               Çarpma                  6*5      =   30

%             Kalan (Modulus)     6%5     =     1

Aritmetik işlemleri gerçek sayılarla yaptığımız gibi, tuttuğu değer sayı olan değişkenlerle de yapabiliriz.

Daha önce, PHP'de değişken tanımlar ve bunlara değer atarken sayı olan değişkenleri tırnak işareti kullanmadan, alfanümerik değişkenleri ise tırnak içinde yazdığımızı hatırlayacaksınız. Bu, geleneksel hale gelmiş olan bir programcılık alışkanlığıdır. PHP, tırnak kullanmasanız da bir değişkenin sayı olup olmadığını anlar; daha sonra bu değişkenlerle aritmetik işlem yapabilir. PHP ayrıca rakamla başlayan alfanümerik değişkenleri sayı olarak kullanmaya kalktığınızda, bu değerin başındaki bütün rakamları sayı olarak kabul eder. PHP açısından harf veya işaretle başlayan alfanümerik değişkenlerin sayı olarak değeri sıfırdır. Örnek:

$a = 6;

$b = "22/A"

print ($a + $b)

sonuç olarak 28'i verecektir; veya

$a = 6;

$b = "A/22"

print ($a + $b)

sonuç olarak 6 çıkacaktır.  Bu küçük deneyi yaparsanız, PHP ile program yazarken hangi değişkenin ne sonuç vermesi gerektiğini dikkatle düşünmek zorunda olduğunuzu görürsünüz. Bir kişinin geliri ile adresini toplamak, programcı olarak arzu ettiğiniz bir işlem olmayabilir!

Bununla birlikte elimizde bir kişinin adı ve soyadı ayrı değişkenler halinde ise, bunları birbirine ekleyerek (concatenation) ortaya yeni bir alfanümerik değişken çıkartabiliriz:

<?php

            $adi = "Reşit";

            $soyadi = "Muhtar";

            $adi_soyadi = $adi . " " . $soyadi;

            print ("<br>");

            print ($adi_soyadi);

            print ($adi . "'nın soyadı " . $soyadi . "'dir.")

?>

Bu örnekte, sadece ekleme yoluyla yeni bir değişken oluşturmakla kalmıyoruz; fakat alfanümerik değişkenleri, başka metinlerle de birbirine ekleyebildiğimizi görüyoruz. Bu işlemi nokta işaretiyle (.) yapıyoruz. Bu işlemciyle sadece değişkenlerin değerlerini değil fakat metinleri de birbirine ekleyebiliriz:

<?php

print ("İyileri iyikleri ile alkışla; " . "..." . "ve sen soluklarında daima Mesîh ol..! ")

?>

PHP'nin atama işlemcisinin eşittir (=) işareti olduğunu hatırlıyorsunuz birleşik-atama (combined-assignment) işlemcileri, bu işarete diğer aritmetik işlemciler eklenerek oluşturulur.

İşlemci     Örnek             Anlamı

+=            $a += 5    $a = $a + 5

-=                             $a -= 5               $a = $a - 5

/=                              $a /=5                $a = $a / 5

*=            $a *= 5            $a = $a * 5

%=           $a %= 5           $a = $a % 5

.=                              $a .= "metin"       $a = $a" metin"

Bu işlemi zihnimizde, "A değişkeninin mevcut değerine 5 ekle, çıkan sonucu A değişkenin yeni değeri yap!"